Blog: In the mood op het werk
De overgang kan een flinke impact hebben op het leven van vrouwelijke medewerkers. Er lijkt een taboe, zeker op de werkvloer, om de overgang bespreekbaar te maken. Aandacht en (h)erkenning is een belangrijke voorwaarde om dit te doorbreken. Wat is de invloed van de overgang op de vitaliteit en inzetbaarheid van medewerkers? En hoe blijven vrouwelijke medewerkers tijdens de overgang zo gezond en klachtenvrij mogelijk werken en functioneren? Tineke den Haan, bedrijfsmaatschappelijk werkster bij O&P Rijk | Bedrijfszorg, geeft hierover meer informatie en advies.
Casus | Tijdens mijn spreekuur haal ik er een doos tissues bij. ‘Ik kan soms niet meer stoppen met huilen. Sinds ik in de overgang ben valt alles me zwaarder. Flexibel schakelen zoals ik altijd doe lukt me niet meer’. Iris is 48 jaar en heeft sinds twee jaar overgangsklachten. ‘Eerst begonnen de opvliegers en later ging ik ook steeds slechter slapen. Zodra ik mijn bed in stap begin ik al te zweten en moet vaak mijn lakens verschonen’. Ze vertelt dat haar werk er onder lijdt. ‘Ik voel me niet fit. Door de slechte nachten ben ik moe en kan ik me slecht concentreren op mijn werk. Mijn geheugen is een zeef. Soms ben ik bang voor een burn-out’. Iris weet niet wat ze moet doen om de vicieuze cirkel te doorbreken.
Overgang en menopauze
In Nederland werken 3,9 miljoen vrouwen. Van hen is 1,8 miljoen ouder dan 45 jaar. Er zijn 1 miljoen werkende vrouwen in de overgang. Tachtig procent daarvan krijgt in meer of mindere mate klachten; 1 op de 3 heeft zoveel last dat het hun persoonlijk functioneren ernstig beïnvloedt.
De overgang leidt het einde van de vruchtbaarheid in. Deze periode duurt gemiddeld vijf jaar. Na de laatste menstruatie begint de menopauze. De hormonale veranderingen leiden bij veel vrouwen tot fysieke, sociale en psychologische klachten. Typische overgangsklachten zijn opvliegers en nachtzweten. Deze kunnen zorgen voor een domino-effect aan andere klachten zoals slapeloosheid, vermoeidheid, concentratiestoornissen en stemmingswisselingen. De hormonen brengen vrouwen uit hun gewone doen. Wie een ander lichaam krijgt, zwaarder wordt of hevig transpireert kan zomaar onzeker worden.
Invloed op het werk
Vrouwen in de overgang zitten in een veeleisende levensfase. Ouders, partner, kinderen en werk eisen hun aandacht. 50% van de vrouwen in de overgangsleeftijd geeft aan een verminderd werkvermogen te hebben; 20% heeft heel veel moeite om de functie te vervullen. Eén op de drie vrouwen heeft zoveel last van overgangsklachten dat zij regelmatig verzuimt, wat leidt tot 5% hoger verzuim dan mannen. Vaker gaan zij in deze fase parttime werken of stoppen ze met werken.
Wat kun je doen?
Elke vrouw gaat weer anders om met de overgang. Sommigen vinden het te persoonlijk om het er over te hebben, anderen schamen zich omdat ze de overgang allesbehalve aantrekkelijk vinden. De een wacht tot het vanzelf overgaat, de ander legt zich er niet bij neer en gaat op zoek naar goede informatie en de juiste zorg. De zelfredzaamheid en eigen beschikking van vrouwen is een groot goed. Iedere vrouw zal voor zichzelf moeten afwegen wat ze doet en laat.
Iris wil haar overgangsklachten aanpakken. Ze wil zich weer gezond en vitaal voelen tijdens de overgang. De volgende adviezen kunnen haar verder helpen:
- Schakel een Verpleegkundig Overgangsconsulente in;
- Bespreek met de huisarts/gynaecoloog welke behandeling passend is. Bij ernstige klachten is hormoontherapie het meest effectief;
- Leefstijlaanpassingen hebben een positief effect op gezond door de overgang te komen. Het gaat hierbij om gezonde voeding, voldoende beweging, genoeg slaap, stressreductie, stoppen met roken en matig gebruik van alcohol (beter nog: stoppen). Op de website van de Beroepsvereniging Leefstijlcoaches Nederland (BLCN) vind je 900 geaccrediteerde leefstijlcoaches, ook gespecialiseerd in vrouw en overgang;
- Op onderstaande websites staat waardevolle kennis en informatie over de overgang.
Als je door je klachten je werk niet (zo goed) meer kunt doen, kun je altijd terecht op het spreekuur van de bedrijfsarts of van bedrijfsmaatschappelijk werk.
Bronnen en verder lezen
- RIJK inOvergang: kennisplatform en online community voor vrouwelijke werknemers binnen de Rijksoverheid
- Stichting Vuurvrouw: platform voor vrouwen in de overgang
- Website VIDO: Vrouwen in de Overgang
- Care for Women: vrouwenzorgketen bij hormonale klachten met circa 150 specialisten
- Boek: Ook leuke meisjes worden 50 | Maaike de Vries (gezondheidswetenschapper) en Manon Kerkhof (gynaecoloog Curilion, expertisecentrum voor vrouwenzorg)