Beëindiging dienstverband

Vanwege de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) krijgen de meeste ambtenaren een nieuwe rechtspositie. De nieuwe rechtspositie is ingegaan op 1 januari 2020. Vanaf dat moment valt een ambtenaar automatisch onder het bereik van het private arbeidsrecht en heeft de ambtenaar een arbeidsovereenkomst. Per 1 januari 2020 geldt ook hetzelfde ontslagrecht als voor werknemers in het bedrijfsleven.

Er zijn een aantal varianten waarop het dienstverband kan eindigen:

• Van rechtswege. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd.
• Met wederzijds goedvinden. Zowel de werkgever, als werknemer komen een ontslag overeen, waarbij zij zelf afspreken onder welke voorwaarden. Dit schrijf je dan op in een vaststellingsovereenkomst.
• Opzegging door de werkgever, waarbij in principe sprake moet zijn van een redelijke grond.
  • Bij langdurige arbeidsongeschiktheid wegens ziekte dient de werkgever daarbij eerst toestemming te hebben van het UWV.
  • Voor de andere redelijke (‘in de persoon gelegen’) gronden, verzoekt de werkgever om ontbinding bij de kantonrechter.
  • Als de werknemer instemt met de opzegging, hoeft de werkgever niet langs het UWV of de kantonrechter.
  • Ook als de werkgever opzegt wegens een dringende reden (ontslag op staande voet) is geen voorafgaande toestemming nodig. Voor een ontslag op staande voet gelden overigens zware eisen. Het is zeker niet vergelijkbaar met het strafontslag zoals het ambtenarenrecht dit kende.

Redelijke gronden

De redelijke gronden zijn vergelijkbaar met die in het ambtenarenrecht. De meest voorkomende zijn: (de letters verwijzen naar de vindplaats in de wet: artikel 7:669 van het Burgerlijk Wetboek)

• B. langdurige arbeidsongeschiktheid wegens ziekte;
• D. disfunctioneren;
• E. verwijtbaar handelen;
• G. verstoorde arbeidsverhouding;
• H. restgrond (als andere gronden niet van toepassing zijn);
• I. combinatiegrond (combinatie van gronden c t/m/h, met uitzondering van f) (die staat per 1 januari 2020 in de wet).

Dossieropbouw

Altijd geldt dat bij opzegging wegens disfunctioneren er een dossier opgebouwd dient te zijn. De hoogste rechter voor arbeidszaken, de Hoge Raad, heeft op 14 juli 2019 een uitspraak gedaan, die erg lijkt op de huidige praktijk. Zo moet er een serieuze en reële verbetermogelijkheid zijn geboden. Verder is voor duur en vorm van het verbeterplan van belang: “de aard, de inhoud en het niveau van de functie, de bij de werknemer aanwezige opleiding en ervaring, de aard en mate van de geschiktheid van de werknemer, de duur van het onvoldoende functioneren vanaf moment informeren werknemer, duur van het dienstverband, wat is er ondernomen ter verbetering, de mate waarin werknemer openstaat voor kritiek en zich inzet voor verbetering, de aard en omvang van het bedrijf van de werkgever.”

Ontslagvergoedingen

Bij het ontslag op initiatief van de werkgever heeft de werknemer in principe recht op een transitievergoeding. Dat geldt niet bij het einde van het dienstverband bij het bereiken van de AOW-leeftijd en als sprake is van ernstig verwijtbaar handelen door de werknemer.

Daarnaast gelden er bepalingen uit de CAO Rijk voor wat betreft mogelijke aanvullende uitkering, als recht bestaat op een WW-uitkering (paragraaf 2.5 van de CAO Rijk.)

Bij ernstig verwijtbaar handelen door de werkgever zou de medewerker aanspraak kunnen maken op een zogeheten billijke vergoeding. Daarbij is het aan de rechter om de hoogte hiervan vast te stellen.

Welke kantonrechter?

Bij welke kantonrechter een zogeheten ‘verzoekschrift tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst’ moet worden ingediend, hangt in principe af van de woonplaats van de betrokken werknemer. Er kan ook voor worden gekozen om de kantonrechter te kiezen van de plaats waar de werknemer gewoonlijk zijn arbeid verricht.

Procesvertegenwoordiging

De arbeidsjuristen van Advocaten en Adviseurs Arbeidsrecht (AAA) staan voor je klaar. Zij staan jou als HR-professional, maar ook de leidinggevende graag bij in een eventueel juridische procedure.

Voor hulp bij zaken bij het UWV staan de re-integratieadviseurs van UBR Personeel voor je klaar. Voor juridische bijstand kun je uiteraard ook terecht bij de arbeidsjurist.

Meer informatie

Meer informatie vind je op de Informatiepagina Ontslaggronden in beeld van het Kennispunt Wnra.