Ketenbepaling

Een belangrijke verandering die de nieuwe rechtspositie voor ambtenaren met zich meebrengt, is de zogeheten ketenbepaling voor tijdelijke dienstverbanden. Die ketenbepaling regelt hoe (lang) de keten van opvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd eruit mag zien.

Net als de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren, is op 1 januari 2020 de Wet Arbeidsmarkt in balans (Wab) in werking getreden.

Werknemers mogen daardoor straks, net als nu, in drie jaar maximaal drie opvolgende tijdelijke dienstverbanden krijgen. Elk volgende dienstverband is vast.

Bij de overgang naar het private arbeidsrecht zullen de voorafgaande tijdelijke aanstellingen gaan meetellen voor de ketenbepaling die vanaf 1 januari 2020 voor rijksambtenaren gaat gelden. Veiligheidshalve en vanuit zorgvuldig werkgeverschap is ervoor gekozen om dit als uitgangspunt te nemen. De verwachting is dat de kantonrechter dit ook zal doen.

Samengevat betekent dit het volgende:

Na 1 januari 2020, als het private arbeidsrecht voor rijksambtenaren geldt, betekent dit dat er automatisch een vast dienstverband ontstaat als:

Met een werknemer voor de vierde opeenvolgende keer een tijdelijk dienstverband (aanstellingen en arbeidsovereenkomsten opgeteld) is of wordt aangegaan.
Een werknemer meerdere tijdelijke aaneengesloten dienstverbanden heeft (aanstellingen en arbeidsovereenkomsten opgeteld) die de periode van totaal 36 maanden (drie jaar) of meer overschrijden. Dit geldt niet als een dienstverband van 36 maanden of langer onmiddellijk wordt opgevolgd door een dienstverband van ten hoogste drie maanden.
Dit is ook het geval wanneer binnen een periode van zes maanden (in plaats van drie maanden) een dienstverband voor bepaalde tijd tot stand komt, waardoor de periode van drie jaar wordt overschreden of een keten van vier tijdelijke dienstverbanden ontstaat of is ontstaan.

Checklist

Indien een nieuwe medewerker tijdelijk wordt aangenomen, een (eerder) ingeleende kracht of uitzendkracht tijdelijk in dienst wordt genomen of wanneer een verlenging wordt overwogen, is het belangrijk om na te gaan wat het arbeidsverleden van de medewerker is. Check in dat geval:

welke eerdere dienstverbanden een medewerker heeft gehad bij de Staat der Nederlanden
bij welke organisatie
voor welke periode
wat de betreffende werkzaamheden waren en de vervulde functie

Dat is allemaal van belang om te kunnen beoordelen welk soort dienstverband gesloten kan worden.

Bij de check op dienstverbanden moet het gaan om dienstverbanden die gezien kunnen worden als arbeidsovereenkomst:

Voorafgaande tijdelijke aanstellingen tellen hierbij bijvoorbeeld mee.
- Een Rijkstrainee is bijvoorbeeld werkzaam op basis van een tijdelijke aanstelling (en straks arbeidsovereenkomst). Die telt dus mee in de keten.
Let ook op de uitzendkracht (die werkt immers op basis van een bijzondere arbeidsovereenkomst: de uitzendovereenkomst). De uitzendovereenkomsten tellen mee, als aansluitend op basis van een tijdelijke aanstelling vergelijkbare werkzaamheden zijn uitgevoerd, of op basis van een tijdelijke arbeidsovereenkomst vergelijkbare werkzaamheden worden uitgevoerd.
Ook dien je goed te bekijken of de ingehuurde ZZP’er misschien toch een arbeidsovereenkomst zou kunnen claimen, omdat hij bijvoorbeeld in niets is te onderscheiden van zijn collega’s in de wijze waarop hij werkzaamheden uitvoert.
Een stageovereenkomst telt in principe niet mee, omdat tijdens een stage het primaire doel de eigen ontwikkeling van de stagiair(e) is.
Bij een leerwerkovereenkomst kan er wel sprake zijn van een dienstverband wat moet meetellen. (Het zit al in de naam: ‘werk’ = arbeid.)

Meer informatie

De leidinggevende krijgt in het P-Direkt portaal meldingen over de tijdelijke dienstverbanden van zijn of haar medewerkers.

Bezoek voor meer informatie en voorbeelden ook de informatiepagina Veranderingen toepassing ketenbepaling.