Smartphonegebruik: past in je broekzak, hoort in je RI&E
We doen het allemaal. Even snel een appje sturen, scrollen door het nieuws, een mail beantwoorden of dat ene briljante idee in onze notities zetten – op onze smartphone. Handig, efficiënt en altijd binnen handbereik. Maar wist je dat al dat getuur naar dat kleine scherm ook onder de regels voor beeldschermwerk kan vallen?
Van bureau naar broekzak: de evolutie van beeldschermwerk
Toen de Arbowet en het Arbeidsomstandighedenbesluit hun regels opstelden voor ‘beeldschermwerk’, dachten we vooral aan kantoormedewerkers achter een desktop. Inmiddels is het werkveld mobieler dan ooit: smartphones en tablets zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks werk, van thuiswerken tot onderweg naar de klant.
Volgens de wet is sprake van beeldschermwerk als je meer dan twee uur per werkdag onafgebroken of in totaal met een beeldscherm werkt – en ja, daar vallen smartphones ook onder. Denk aan medewerkers die via hun telefoon e-mails beantwoorden, CRM-systemen bijwerken of planningen aanpassen. Of je nu op een 27-inch monitor werkt of op een 6-inch scherm – je ogen, nek en duimen worden net zo goed belast. Je lichaam maakt hierin geen onderscheid.
De valkuilen van smartphonegebruik
Smartphones zijn ontworpen voor gemak, niet per se voor ergonomie. Typische valkuilen:
- Voorovergebogen houding: het klassieke ‘tech neck’-syndroom ligt op de loer.
- Hoge spierspanning: schouders en nek staan vaak strak gespannen.
- Kleine letters, felle schermen: dat vraagt het uiterste van je ogen.
- Overbelasting van duimen: wie veel swipet of typt, voelt het uiteindelijk in de pezen.
Wat zegt de Arbowet?
Werkgevers zijn verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek – ook als die ‘werkplek’ een smartphone is in de trein, op de bank of aan de keukentafel. Denk aan:
- Voorlichting en instructie: werknemers moeten weten hoe ze smartphones verantwoord gebruiken.
- Afwisseling en pauzes: de bekende 20-20-2 regel (elke 20 minuten 20 seconden wegkijken en na 2 uur even bewegen) geldt ook hier.
- Aanpassingen van het werk: als beeldschermwerk op een smartphone structureel voorkomt, moet dat meegenomen worden in de risico-inventarisatie (RI&E).
Voorkom klachten met slimme aanpassingen
Hoe kun je slimmer omgaan met dit kleine scherm? En wat kun je als werknemer of werkgever doen? Onderstaand een aantal praktische tips.
- Stimuleer het gebruik van laptop of desktop voor langere taken.
- Gebruik een telefoonhouder of standaard bij videobellen.
- Maak tekst groter, zet het scherm op ooghoogte en gebruik spraakherkenning waar mogelijk.
- Plan regelmatig smartphonevrije pauzes in – je lichaam (en je brein) zullen je dankbaar zijn.
Conclusie: mobiel, maar niet vrijblijvend
Smartphonegebruik is niet alleen een privézaak of een handige werktool. Het is ook een vorm van beeldschermwerk die serieuze aandacht verdient in het arbobeleid. Door bewuster om te gaan met onze telefoons voorkomen we klachten én blijven we langer productief – zonder stijve nek of overbelaste pols.
Dus ja, het past in je broekzak – maar het hoort ook in je RI&E.
Meer weten?
Neem contact op met Hans Logtens, ergonoom O&P Rijk |Bedrijfszorg, via postbusergonomie@rijksoverheid.nl.