Talent in beeld: ‘Geef talent de ruimte, dan volgt de match vanzelf’

Iedereen heeft talent. Iets waar je van nature goed in bent en waar je energie van krijgt. Bij de Rijksoverheid vinden we het belangrijk dat iedereen deze talenten optimaal kan ontwikkelen én inzetten. Talentgericht werken noemen we dat. Samen met talentgericht werven is het een ontwikkeling die we steeds meer zien bij de Rijksoverheid. In de serie Talent in beeld vertellen collega’s hoe zij hiermee aan de slag gaan. Deze keer aan het woord: Eric Moningka, projectleider van de interdepartementale werkgroep Talentgericht Werven en Selecteren (ontstaan vanuit de werkgroep Talengericht Werken Rijk) en Quint Dozel, werkzaam als Initiator Sociale Innovatie, bij het Rijkswaterstaat-onderdeel NOVA en lid van dezelfde werkgroep.

Hoe gaat dat precies, talentgericht werven en selecteren?

Quint: ‘Het is een nieuwe manier van werven waarbij je kijkt naar iemands talent in plaats van diploma’s, ervaring en functie-competenties. Je parkeert de functie en kijkt naar de mens. Welke kwaliteiten neemt iemand mee? Wat is iemands motivatie? Waar wil en kan de sollicitant aan bijdragen? Je kijkt hoe iemands kwaliteiten het beste ingezet kunnen worden binnen de organisatie. Of binnen je team: past deze sollicitant met zijn of haar talenten daarbinnen? Ook de opgave, oftewel de doelen die je wilt realiseren, kan het uitgangspunt zijn: welke vaardigheden en kwaliteiten zijn er nodig om de opgave te realiseren? Stel het werk, de opgave die je te realiseren hebt, centraal. Dan ontstaat er ruimte. Dat is een mindshift die we met elkaar moet maken: Geef talent de ruimte, dan volgt de match vanzelf.’

Eric: ‘Voor veel vacatures vragen we een bepaald werk- en denkniveau, ervaring én een bijbehorend diploma. Dat gaat veranderen. Binnen het Rijk ontstaan steeds meer mooie initiatieven waarbij talent centraal staat. Bijvoorbeeld de Talentenpool die voortkomt uit het Rijkstraineeprogramma. Voor elke traineeplek zijn er altijd meer talenten, en voorheen vielen de niet-gekozen talenten direct af. Nu kan na het afronden van een e-assessment toch nog een gesprek volgen: Wat is jouw talent? Wat motiveert je? Wat doe jij graag en waar wil je in groeien? Je kijkt of er een andere match mogelijk is binnen de Rijksoverheid. We hebben zoveel mooie plekken. Naast de talentpool wordt binnen het Rijk steeds meer geëxperimenteerd met talentgericht werven en selecteren. Ik doe hierbij de oproep aan rijksonderdelen: ga experimenteren.’

Binnen het Rijk wordt dus steeds meer geëxperimenteerd met talentgericht werven en selecteren, kunnen jullie hier voorbeelden van geven?

Eric: ‘Binnenlandse Zaken wierf het afgelopen jaar meerdere statushouders. Zonder ICT-diploma, maar met duidelijke aanleg. De kandidaten kregen een opleidingstraject tot ICT-deskundige geboden, inclusief begeleiding. Een ander voorbeeld van talentgericht werven is de Let’s link campagne van Rijkswaterstaat. Ruim 3000 geïnteresseerden konden laagdrempelig in contact komen met de organisatie en/of toekomstige collega’s, voordat ze besloten te solliciteren met alleen een CV of Linkedin-profiel. Een motivatiebrief is dan ook niet meer verplicht bij Rijkswaterstaat. Het Talentship bij de Belastingdienst biedt starters op de arbeidsmarkt de mogelijkheid om in te stappen in functies waarvoor je normaal gesproken pas in aanmerking komt als je 5 jaar relevante werkervaring hebt. Het Talentship richt zich op (bijna) afgestudeerde HBO en/of WO studenten en biedt deze starters op de arbeidsmarkt een vliegende start bij de Belastingdienst. Maar er is nog meer.’

Quint: ‘Bij Rijkswaterstaat Corporate Dienst NOVA - waar we de toekomst van het werk voor Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verkennen en beproeven rondom samenwerken, organiseren en verantwoorden bij maatschappelijke opgaven - zijn we niet vanuit functies georganiseerd. We werken er vanuit rollen en kijken wat bij je past. Bij toekomstige collega’s wordt niet beoordeeld of ze in het hokje van de vacature passen. Elke collega stelt gezamenlijk met ons het eigen werkpakket samen (jobcrafting). Vanzelfsprekend wel passend bij de talenten van de medewerker en de opgave van NOVA. Met ons Talent en werkgesprek (alternatief voor het p-gesprek) zorgen we er samen voor dat de match tussen mens, werk, context en opgave zo optimaal mogelijk blijft. Zo ontstaat onze impact.’

Wat levert talentgericht werven en werken op?

Quint: ‘Talentgericht werven gaat uit van gelijkwaardigheid. Iedereen krijgt een kans. Je presteert als team of organisatie namelijk beter als je collega’s inzet op motivatie, drive en kwaliteit: talentgericht werken. Uit onderzoek blijkt dat je meer werkplezier, trots en betrokkenheid hebt als je dingen doet waar je goed in bent en die je energie geven. Ook komt het naast de individuele collega het team ten goede. Je verdeelt werk volgens talenten van collega’s en niet strak in functies. Je zorgt voor divers samengestelde teams. Bovendien vergroot talentgericht werken het bewustzijn van waar je goed in bent en wat je motiveert. Hierdoor ontstaat meer ruimte voor het verborgen potentieel van de organisatie en draagt daarnaast bij aan het waarderen van de talenten en verschillen van medewerkers.’

Waarom deze manier van werven en selecteren?

Eric: ‘Vanwege de huidige arbeidsmarktkrapte is talentgericht werven en selecteren als prioritaire actie opgenomen in het jaarplan van de Interdepartementale Commissie Organisatie en Personeelsbeleid. Daarom is na de zomer van 2022 vanuit de interdepartementale werkgroep Talengericht Werken Rijk, onze interdepartementale werkgroep Talentgericht Werven en Selecteren ontstaan. Met als doel om stappen te zetten in het anders kijken naar werven en rijksorganisaties advies en richting te geven.’

Quint: ‘Ook geven we met talentgericht werven en selecteren handen en voeten aan het Strategisch Personeelsbeleid Rijk 2025. En beproeven stiekem eigenlijk al het mogelijke Strategische Personeelsbeleid Rijk 2030.’

Wil jouw organisatie meer weten over werksessies of het opzetten van een pilot talentgericht werven en selecteren? We helpen je graag.

Waar staan jullie nu als werkgroep?

Eric: ‘Het afgelopen jaar hebben we vooral veel gezaaid waarbij de focus lag op het inspireren en enthousiasmeren van organisaties. We verzorgden zo’n vijftien inspiratiesessies bij rijksonderdelen. Onlangs startten we met werksessies bij rijksorganisaties. Daarmee proberen we het gedachtengoed tussen de oren te krijgen. Wat is talengericht werven en selecteren en hoe passen rijksonderdelen het toe? Als werkgroep kijken we hoe we je werving- en selectieprocedure talentgericht kunnen maken. We willen naar een meer duurzame match op het gebied van talent.

Quint: ‘Tijdens de werksessies proberen we aan te sluiten bij de bestaande procedures van een rijksonderdeel. We zoeken naar ruimte waar we het gelijkwaardiger kunnen maken. Hoe maken we het persoonlijk? We helpen je bij het starten van een experiment om het werving en selectieproces talentgerichter te maken. We denken en kijken graag met je mee hoe je dit stapsgewijs implementeert.’

De meeste vacaturehouders zijn de klassieke manier van werven gewend. Het nieuwe werven vraagt om gedragsverandering.

Waar kunnen managers morgen al mee starten?

Eric: ‘Start met het talentgesprek. Wat zijn de talenten van je mensen?’

Quint: ‘Dat kan een gesprek bij het koffieautomaat zijn of tijdens het p-gesprek. Vraag waar de talenten en kwaliteiten van collega’s liggen. Begin bijvoorbeeld eerst bij jezelf. Wat zijn je eigen talenten en vanuit welke talenten geef je je leiderschap vorm? Geef je team de ruimte en ondersteuning zodat ze er zelf al mee aan de slag kunnen. Zorg dat zij in ‘the lead’ zijn. De werkgroep Talentgericht Werken Rijk ontwikkelde een handige leidraad voor leidinggevenden: “Een ontwikkelgericht personeelsgesprek”. De leidraad is er ook voor medewerkers.’

Wat drijft jullie?

Eric: ‘Ik vind het mooi om te zien dat kandidaten door deze manier van werven dezelfde kansen krijgen. De maatschappelijke ontwikkelingen vragen van ons dat we als Rijksoverheid ons anders organiseren. Dat we wendbaar zijn als organisatie, maar ook als medewerker. Dat betekent dat we grenzeloos met elkaar samenwerken. Als we dit optimaal willen inregelen is het van belang dat we van elkaar weten wat onze talenten zijn, zodat deze optimaal benut kunnen worden. Uiteindelijk profiteert de burger daar ook weer van.’

Quint: ‘Voor mij zit dat in het mensgerichte koppelen aan de maatschappelijke opgaven. Zo ontstaat echt ‘Waardenvol werken voor Nederland’. Die opgaven zouden binnen overheidsorganisaties ook veel centraler moeten komen te staan. De manier van organiseren zou hier volgend in moeten zijn, bijvoorbeeld in ‘fluïde teams’. Het is bijna omdenken.’

Hoe nu verder?

Eric: ‘We gaan het gedachtengoed verder laten landen door rijksorganisaties te inspireren en te enthousiasmeren. En door het nieuwe werven praktisch te maken aan de hand van de eerdergenoemde werksessies. Dit vraagt om gedragsverandering. Het is een uitdaging, maar ook een kans. Samen kunnen we het mogelijk maken.’Quint: ‘We willen organisaties die al bezig zijn met het onderwerp verder ondersteunen. En daarmee de lopende initiatieven verrijken. Denk bijvoorbeeld aan de Talentpool. Met rijksbrede pilots kunnen we dit onderwerp nog groter maken. Doe mee!’

Dit is een vijfde artikel uit de serie Talent in Beeld. Talent in Beeld is een initiatief van de interdepartementale werkgroep Talentgericht Werken Rijk (een samenwerking van ministeries, DGDOO en O&P Rijk Loopbaan- en Talentontwikkeling).

Door te werken vanuit talenten van medewerkers wordt bijgedragen aan een vitale werkomgeving. Het leidt bewezen tot meer werkplezier, meer resultaat en grotere inzetbaarheid. Sinds 2019 zet Talentgericht Werken Rijk zich in om het werken en denken vanuit talenten van medewerkers rijksbreed verder te brengen.

Meer weten? Voor vragen of meer informatie kun je mailen naar de secretaris van de werkgroep: talentgerichtwerkenrijk@minjenv.nl of margo.scholtes@rijksoverheid.nl

Wil je meer weten over de interdepartementale werkgroep Talentgericht Werven en Selecteren? Stuur dan een e-mail naar tgw&s@rijksoverheid.nl

Met dank aan Gülay Çankaya voor het interview en fotografie. 

Zie ook de eerder verschenen interviews, die we o.a. op de website van Organisatie en Personeel Rijk publiceerden:

Talent in beeld: ‘Ik ga stagelopen om meer uit mijn talent te halen’

Talent in beeld: Wat zou je willen durven?

Talent in Beeld: Justid traint medewerkers in het ontdekken van hun talenten

Investeer in je medewerkers, dat is je kapitaal