Vakantie: even geen arbeidsrecht of juist een arbeidsrechtelijke kwestie?

Weblogbericht | 26-06-2023 | O&P Rijk | Advocaten en Adviseurs Arbeidsrecht

Burgerlijk Wetboek

Een zoektocht naar onze arbeidsrechten begint natuurlijk altijd bij het Burgerlijk Wetboek. In afdeling 3 van Boek 7 van het BW is het recht op vakantie en verlof opgenomen. In 1966 werd voor het eerst het recht op vakantiedagen opgenomen in de wet. In 1966 ging het nog om slechts twee weken, in 1971 werd dit drie weken en in 1988 kregen alle werknemers recht op 4 weken vakantie. In art. 7:634 BW is bepaald dat de werknemer ieder jaar aanspraak verwerft op vakantie van tenminste viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week.  Van dit wettelijk minimum mag niet ten nadele van werknemers worden afgeweken. 

Artikel 7:638 bepaalt dat de werkgever de werknemer ieder jaar in de gelegenheid moet stellen zijn vier weken vakantie op te nemen. Ook geeft dit artikel nadere regels voor het vaststellen van de vakantie, voor zover dat niet in een cao geregeld is.

In artikel 6:640a is bepaald dat de aanspraak op vakantie vervalt 6 maanden na de laatste dag van het kalenderjaar waarop de aanspraak is verworven, tenzij de werknemer niet in staat is geweest vakantie op te nemen.

De CAO Rijk

Het Burgerlijk Wetboek is behoorlijk volledig als het gaat om onze vakantierechten. Toch biedt de wet ook nog wat ruimte om – vaak ten gunste van werknemers – af te wijken van wat al wettelijk geregeld is. Om te bezien wat voor ons geldt nemen we een duik in de CAO Rijk. Daar vind je onder meer dat:

• Wij een wettelijk recht kennen op 144 vakantie-uren bij een 36-urige werkweek. Dat is in lijn met wat bepaald is in art. 7:634 BW;
• Er regels zijn over het opnemen en wijzigen van vakantie (we melden tijdig wanneer we vakantie willen opnemen en mogen dat in principe op een later moment nog wijzigen);
• De vakantie-uren opgenomen kunnen worden in het jaar waarin het recht daarop is ontstaan en het daaropvolgende jaar – hier kennen we een ruimere regeling dan wat wettelijk bepaald is. Als een medewerker niet in de gelegenheid was vakantie op te nemen vervallen die dagen pas 5 jaar na het kalenderjaar waarin de uren zijn opgebouwd;
• Een verzoek om alvast 57,6 uren van het volgende jaar op te nemen in beginsel wordt ingewilligd;
• Ziekte tijdens vakantie niet geldt als vakantie tenzij de werknemer daarmee instemt.

Naast de vakantiedagen kennen we ook nog andere verlofsoorten. Iedere ambtenaar bij het Rijk krijgt bovenop de vakantie-uren ook nog 64 IKB-uren. De IKB-uren kunnen worden opgenomen als verlof, worden uitbetaald of worden toegevoegd aan het IKB-spaarverlof (dat niet vervalt). Van het IKB-budget kunnen jaarlijks ook nog extra IKB-uren worden gekocht. Zo kun je jaarlijks 187 extra IKB-uren kopen. 

Verder bouwen veel ambtenaren elk jaar compensatie-uren op. Deze ambtenaren hebben een arbeidspatroon waarin zij meer uren werken dan hun arbeidstijd. Dat mag maximaal 4 uur per week en deze uren worden beschikbaar gesteld als compensatie-uren. De uren kunnen op dezelfde manier worden opgenomen als bij verlof. Compensatie-uren vervallen aan het eind van het jaar. 

Nieuw vanaf 1 januari 2024

De vakbonden en werkgever Rijk hebben afgesproken dat het vanaf de jaarwisseling van 2023 op 2024 mogelijk wordt om maximaal 36 compensatie-uren en maximaal 36 uur overwerkverlof toe te voegen aan het IKB-spaarverlof. Zo kun je dus nóg meer op vakantie! 
 

Vakantie!

Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten uit deze korte bespreking van ons recht op vakantie?

Wat ons betreft: maak gebruik van het recht op vakantie om, zoals dat in juridisch jargon zo mooi genoemd wordt, te recupereren van de arbeid. En wijs ook je medewerkers hierop!

Maak gebruik van de mogelijkheden die onze cao biedt om extra vrije uren te kopen (via het IKB-budget) of op te bouwen (door het opbouwen van compensatieverlof) als je daar behoefte aan hebt. Loop niet het risico dat je vakantie-uren vervallen en geniet van een welverdiende vakantie!

Zonnige vragen?

En ben jij wel aan het werk als iedereen met verlof is en je hebt nog een arbeidsjuridische vraag? Wees gerust, de juridisch adviseurs van AAA staan ook in de zomerperiode voor je klaar!