Maak werk van je vitaliteit; je bent niet je emotie

Dit seizoen brengen we sociaal emotionele vitaliteit onder de aandacht: de mate waarin je met emoties kunt omgaan en zaken kunt relativeren. Maar ook over de sociale steun die je krijgt van collega’s, familie, vrienden en kennissen.
In dit artikel lees je meer over het gedachtengoed hierover van Robbert van Ede, inspirator van The Thrive*. Daarnaast geven we je een aantal tips om zelf aan de slag te gaan met sociaal emotionele vitaliteit.  

Thrivability

Al van kinds af aan is Robbert leergierig. En nog steeds. Hij besteedt minstens twee uur per dag aan studeren en kennis opdoen. Tijdens het opstaan of koken luistert hij podcasts en luisterboeken. En als hij eet, dan schrijft hij in zijn dagboek. Met de kennis die hij heeft verzameld, heeft hij inmiddels zijn eigen gedachtengoed geschreven: Thrivability*.

*) The Thrive werkt aan ontwikkeling van mens en organisaties en is geïnspireerd op het Engelse werkwoord ‘to thrive’: floreren, groeien, ontwikkelen, succesvol zijn. Het gedachtengoed Thrivability bestaat uit vier domeinen: spiritueel (zingeving), mentaal, emotioneel en fysiek.

Een gezonde relatie met jezelf

Robbert vertelt dat het emotionele domein, samen met het mentale, het meest ingewikkelde domein is. 'Van alle domeinen is "emotioneel" hetgeen dat het meest met anderen samenhangt. Maar het begint altijd met het emotionele stuk in jezelf. Wanneer de relatie met jezelf gezond is, dan kun je ook met anderen een gezonde relatie aangaan. Als je emotioneel niet vitaal bent, bestaat de kans dat je die relatie verstoort.'

Robbert van Ede

Identificatie met je emotie

'Het lastige met emoties is dat we ons ermee identificeren. Als je bijvoorbeeld zegt: "Ik ben bang", dan geef je je over aan je angst. Vervolgens handel je in lijn met die identiteit. Het is daarom fijn als je je kunt identificeren met emoties die wenselijk zijn, zoals blijheid, dankbaarheid of vreugde in plaats van emoties die niet wenselijk zijn, zoals jaloezie of schuldgevoel.'

Welk verhaal vertel je jezelf?

Robbert geeft aan dat de manier waarop je naar jezelf kijkt, ook bepalend is voor hoe vitaal je je voelt. 'We maken onze eigen verhalen en we vertellen ze steeds weer opnieuw. Juist die verhalen brengen ons in een bepaalde emotionele staat. Elke keer wanneer je het weer beleeft, schrijf je je verhaal opnieuw. Als dit geen positief verhaal is, dan voel je je vaak niet goed. Dat maakt je slachtoffer van je verhaal, maar ook van je omgeving.'

Je hebt altijd een keuze

'Het is belangrijk om te weten dat je hierin echt een keuze hebt. Vaak komen mensen pas echt tot inzicht door een ingrijpende gebeurtenis, een ongeluk, ziekte, ontslag of een kind krijgen. Dan besef je ineens dat wat je altijd deed niet (meer) werkt. Maar je hoeft niet te wachten op zo’n wake-up call. Je hebt de keuze om hier vandaag al bewust mee aan de slag te gaan en iets te veranderen!'

Je bent niet je emotie

Veel mensen zijn geneigd om zichzelf te identificeren met hun emoties. Hoe kun je dat voorkomen? 'Allereerst door te beseffen dat je je emoties niet bent, dat je ze niet hebt, maar dat je ze ervaart. Dat zet de voor- en achterdeur open. Op die manier kan een emotie ook zo weer weggaan.'

Emoties zijn de taal van het lichaam

'Gedachtes zijn de taal van het brein, emoties zijn de taal van het lichaam. En die taal geeft de mate van balans aan. Die boodschappen zie je ook terug in onze oude taal: er ligt iets zwaar op de maag, je hebt iets op je lever etc. Meer dan 90% van alle ziekenhuisbezoeken wordt veroorzaakt door een chronische emotionele disbalans. Als een bepaalde emotie disbalans veroorzaakt - in het Engels: dis-ease ofwel disease - en je de signalen niet oppakt, dan kun je daar dus fysiek ziek van worden.'

Luister naar je behoefte

'Onder iedere emotie zit een behoefte; het is zo belangrijk om hiernaar te luisteren en naar te handelen. Stel dat je niet gezien of gehoord wordt en daar gefrustreerd over raakt. Dan kan het zijn dat je emotie je eigenlijk zegt dat je verbinding wilt. En daar kun je iets mee doen. Wanneer je luistert en handelt naar de behoefte onder de emotie, dan ga je voldoening en balans ervaren: emotioneel, mentaal en fysiek.'

Gezonder en jonger

Wat vitaliteit vooral oplevert? 'Een fijner leven' volgens Robbert van Ede. 'En het feit dat je meer grip hebt op je emotionele staat, dat je een keuze hebt in hoe je je voelt. Daarnaast word je er gezonder door, jonger en kun je beter relaties opbouwen omdat je minder lang hoeft te baden in emoties die je niet dienen. Dat geeft zoveel energie en vrijheid!'

Tips om zelf met sociaal emotionele vitaliteit aan de slag te gaan

  • Ervaar je een stressvolle emotie?
    • Haal dan rustig adem. Niemand kan stress ervaren en rustig ademen tegelijk.
    • Stel jezelf de vraag: Wat moet ik geloven om mij zo te voelen?
    • Trek je gedachten in twijfel. Stel jezelf de vraag: is het waar wat ik denk?
  • Wees je ervan bewust dat je emoties ervaart. Je hoeft je er niet mee te identificeren.

Tip voor meer bewustwording en zelfkennis

Iets veranderen vraagt om bewustwording. Robbert geeft de volgende oefeningen mee om je bewustzijn te versterken:

  • Zet dagelijks vijf wekkers in je telefoon en stel jezelf op die momenten de vraag: Hoe voel ik mij nu? Welke emotie leeft in mij? Zou ik misschien een andere emotie willen voelen? En zo ja, welke is dat en hoe kan ik ervoor zorgen dat ik me zo kan voelen? Denk aan iets wat je blij maakt. Of aan iemand waarvan je houdt. Focus je daarop en draag het mee in het gevoel van die dag.
  • Triggers uit je omgeving zullen er altijd zijn. Tussen trigger en respons ligt ‘responsability’.  Daarmee bedoelen we de keuze hoe je reageert. Maak er een gewoonte van om jezelf beter te leren kennen door te reflecteren. Hoe ging het vandaag? Hoe voelde ik me? Wat wilde ik bereiken en lukte dat? Bedenk wat je kunt doen als het weer gebeurt. Schrijf het op in een dagboek en mediteer. Patronen zijn hardnekkig maar hoe vaker je reflecteert, hoe groter de kans is dat het kwartje gaat vallen en er iets verandert. En dat is vrijheid.

Tips voor leidinggevenden

Ook voor leidinggevenden heeft Robbert een aantal tips:

  • Sta stil bij de emotie die je zelf wilt uitzenden: hoe en wie wil ik zijn? Elke emotie heeft een frequentie die voelbaar is. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen. Als leider ben je in staat om anderen te beïnvloeden. Dat geeft je een verantwoordelijkheid. Als ik nu frustratie voel? Neem ik dat dan mee naar een overleg of kies ik bewust voor een andere emotie, zoals enthousiasme of dankbaarheid? Dat verandert een meeting direct. Stuur positieve emoties uit en kies voor emoties die dienend zijn en jouw team verder helpen.
  • Ontwikkel je luistervermogen. Luister niet alleen naar de inhoud maar ook naar de emotie (behoefte) die eronder zit. Voer een open gesprek over behoeftes en gevoelens. Check het, erken het, maak het bespreekbaar en kijk wat er dan gebeurt.
  • Creëer een veilige omgeving. Veiligheid in een team begint bij vertrouwen. Wat een team laat floreren is het gevoel dat iedereen gehoord en gezien wordt en de ruimte krijgt om te delen. Zorg dat je bij aanvang van een overleg of vergadering iedereen de gelegenheid geeft om zijn of haar stem te laten horen. Hoe sneller je dat doet, hoe veiliger ze zich voelen. 

Schrijf je in voor de workshop tijdens de Week van het werkplezier

Meer weten over het gedachtengoed van Robbert van Ede? Schrijf je dan in voor een van zijn workshops tijdens de week van het werkplezier. Ongelimiteerde breinkracht en Hart intelligentie. Tijdens deze workshops leer je oefeningen waarmee je zelf de regie kunt nemen over je emoties. Zet de datum alvast in je agenda. Inschrijven is mogelijk vanaf 10 oktober.

Over Robbert van Ede

'Elke dag weer streef ik ernaar om te leven vanuit liefde, vrijheid en groei. Ik geloof dat er een onbegrensde grootsheid in ons leeft. En dat we die allemaal kunnen bereiken. Ik hoop anderen te inspireren om ook vanuit liefde, vrijheid en groei op weg te gaan naar die onbegrensde grootsheid.  Ik richt mij op het activeren van collectieve wijsheid en het vermenselijken van de wereld waarin we werken en leven. Ik bouw voort op principes uit eeuwenoude filosofie, moderne wetenschap, toppresteerders, mijn persoonlijke en collectieve levenslessen. Deze vertaal ik naar de context van teams en leiders met praktische tools, of anders gezegd hoe je gedachtes, acties en gevoelens in lijn brengt met waar je écht aan wilt bijdragen; betekenisvolle business resultaten, kwaliteit van relaties. En ook: mentaal, emotioneel en fysiek welzijn voor jouzelf, geliefden en de mensen met wie je samenwerkt.'

Kijk voor meer informatie over Robbert van Ede of over The Thrive.

Om je werk goed te kunnen doen is het belangrijk dat je goed in je vel zit en dat je werk doet dat goed bij je past. Met Vitaal Rijk* stimuleert de Rijksoverheid haar medewerkers om werk te maken van hun vitaliteit, zodat ze zo vitaal mogelijk zijn én blijven.
Vitaal Rijk deelt inspirerende verhalen, voorbeelden, tips & tricks en organiseert activiteiten over de
verschillende dimensies van vitaliteit.

*Vitaal Rijk is een rijksbreed samenwerkingsverband en een initiatief van de verschillende Shared Services Organisaties O&P die zich bezighouden met vitaliteit. Kijk hier voor meer informatie of lees meer over de ambitie