Toon lef en ga aan de slag met de Banenafspraak
Als het gaat om de invulling van de Banenafspraak, waarbij het kabinet heeft besloten dat er begin 2026 in totaal 125.000 banen zijn bijgekomen voor mensen met een arbeidsbijzonderheid, is de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) één van de Rijksorganisaties die hierin voorop loopt. Eind december had de NVWA 82 medewerkers in dienst vanuit de Banenafspraak. Hiermee heeft de NVWA het gestelde quotum van 2,76% ruimschoots behaald. De NVWA werkt hierin samen met de recruiters van team Diversiteit & Inclusie bij Organisatie & Personeel (O&P) Rijk en met Binnenwerk. De redactie ging in gesprek met Annemarie (recruiter), Famke (leidinggevende) en Janneke (medewerker) over wat de Banenafspraak voor hen betekent.
Diversiteit is van grote toegevoegde waarde voor organisaties. Annemarie Schilstra, recruiter Banenafspraak bij O&P Rijk: ‘Uit onderzoek blijkt dat de werksfeer beter wordt als je een meer divers personeelsbestand hebt. Dan heb je het over neurodiversiteit, gender, leeftijd, religie, seksuele geaardheid, of welke achtergrond iemand ook heeft. Naast goed gekwalificeerd personeel haal je met de Banenafspraak andere zienswijzen binnen. Zeker als Rijksoverheid is dat erg belangrijk, omdat je voor Nederland werkt.’
De NVWA heeft een voorbeeldfunctie wat betreft het invullen van de Banenafspraak. Famke Companjen, teamleider Cultuur, Leren & Organisatieontwikkeling bij de NVWA: ‘Wij willen mensen met een arbeidsbijzonderheid een plek geven en daar aanpassingen voor doen. Het is eigenlijk jammer dat er zoveel extra aandacht voor nodig is omdat het vanzelfsprekend zou moeten zijn dat je iedereen aanneemt. Wat wij doen is niet zo bijzonder. Ik hoop dat er een moment komt dat we het allemaal vanzelfsprekend vinden dat iedereen een werkplek krijgt. Welke bijzonderheid je ook hebt.’
Janneke: ‘Ik heb inmiddels geleerd dat hulp nodig hebben geen teken van zwakte is, maar juist een heel mooi teken van zelfemancipatie.’
Via de Banenafspraak aan de slag bij de overheid
Janneke Pons is via de Banenafspraak bij de NVWA aan de slag gegaan. Ze organiseert evenementen rondom de onboarding van nieuwe medewerkers. Sinds haar zeventiende is Janneke af en aan heel ziek. ‘Ik kreeg nooit de juiste diagnose en dus ook niet de juiste hulp. Ongeveer 3,5 jaar geleden nam ik de radicale beslissing om mijn baan op te zeggen en te stoppen met studeren. Ik kreeg gelukkig dit keer wel de juiste diagnose: bipolaire stoornis type 2, ADHD en PTSS, wat uiteindelijk leidde tot de juiste hulp. In een pittig proces van 3 jaar kreeg ik mezelf gezond met medicatie, therapie en door veel en hard aan mezelf te werken. Het is nog steeds de beste keuze ooit om op die manier voor mezelf te kiezen. Maar toen ik op het punt kwam om weer te kunnen werken, was er zo’n afstand tot de arbeidsmarkt ontstaan dat ik niet goed wist waar ik moest beginnen.’
Janneke had vooral veel hulp nodig om een passende baan te vinden. Toen Jannekes jobcoach bij UWV voorstelde om vanuit de Banenafspraak bij de overheid te werken, stond ze niet meteen te springen. ‘Ik heb een achtergrond in kunstgeschiedenis, literatuurwetenschap en ik ben opgeleid tot kok en voedingsadviseur. Ik had nog niet eerder een ‘echte’ (kantoor)baan, voornamelijk bijbanen en horeca gerelateerde banen. Ik had weinig zelfvertrouwen op professioneel vlak vanwege de jaren afstand en omdat het me nog niet was gelukt om ergens langer dan een jaar te werken door de aard van mijn klachten. Ook was ik in die 3,5 jaar veel veranderd. Ik had mezelf onder andere ontwikkeld als evenementenorganisator en heb zelfs een eigen Estatic Dance organisatie opgericht. Daardoor wist ik niet langer waar ik hoorde en wat ik te bieden had aan de arbeidsmarkt. Ook speelde een mate van schaamte. Ik had hulp nodig om een baan te vinden én ik moest me steeds over het idee heen zetten dat mensen buiten je eigen sociale kring van alles over je weten, wat best kwetsbaar is. Ik heb inmiddels geleerd dat hulp nodig hebben geen teken van zwakte is, maar juist een heel mooi teken van zelfemancipatie.’
Talentgericht werven: echt gezien worden
Janneke werd op een gegeven moment gebeld door recruiter Odet, een collega van Annemarie. Met haar had ze meteen een klik, omdat ze beiden in dezelfde danswereld zaten. ‘Het was heel leuk om te merken dat ik echt gezien was als persoon. De functie bij de NVWA had betrekking op het organiseren van evenementen. Ik had de jaren daarvoor zelf allerlei evenementen georganiseerd, dus daar zat een match. Toen bleek dat er ook met de collega’s een match was, heeft dat tot mijn indiensttreding geleid. Ik geloof dat dit mede kwam doordat ik de zelfkennis heb ontwikkeld om goed aan te geven wie ik ben en wat ik nodig heb. Tegelijkertijd voelde ik me direct veilig en vertrouwd genoeg om mezelf te kunnen zijn. En nu heb ik een baan die me veel voldoening en groei geeft. Omdat ik goede begeleiding heb gehad in het beginnen met werken, ervaar ik bovendien geen beperkingen meer in mijn werk door de bipolariteit of ADHD.’
Famke: ‘Ik hoop dat er een moment komt dat we het allemaal vanzelfsprekend vinden dat iedereen een plek krijgt. Welke bijzonderheid je ook hebt.’
Dat is precies wat Annemarie motiveert als recruiter Banenafspraak. Haar werk is tweeledig: bemiddeling vanuit de vraag van een Rijksorganisatie enerzijds en vanuit het aanbod van geschikte kandidaten anderzijds. ‘Als ik een takenpakket ontvang van de recruiter bij de NVWA, dan schakel ik met leidinggevenden om meer informatie te krijgen over de werkplek en de arbeidsomstandigheden. Vervolgens ga ik op zoek naar geschikte kandidaten. Met kandidaten heb ik altijd een gesprek waarin we inzoomen op kwaliteiten, interesses en we kijken naar wat iemand nodig heeft. Skills based werven, oftewel talentgericht werven en werken zou volgens mij niet alleen voor de Banenafspraak moeten gelden, maar veel breder. De Banenafspraak kan daarin een voorloper zijn.’
Kijk naar wat een medewerker nodig heeft
Famke benadrukt dat de begeleiding vanuit de werkgever essentieel is bij het invullen van de Banenafspraak. Zo creëer je een diverse en inclusieve werkomgeving. Famke: ‘Voor Janneke regelden we een buddy, begeleiding vanuit de inhoud en we zorgden dat een coördinator van de backoffice er voor Janneke zou zijn. Zo werk je met elkaar. Wij willen zorgen dat Janneke lekker in haar vel zit en daardoor haar werk nog beter kan doen. Dat doe ik niet alleen voor Janneke, maar voor mijn hele team. Daar waar mensen soms wat extra ondersteuning nodig hebben, probeer je te kijken wat die medewerker nodig heeft op dat moment.’
Annemarie: ‘Het is dus niet zo dat je als leidinggevende alles alleen moet doen in de begeleiding van iemand met een doelgroepindicatie. Mijn collega’s verzorgen trainingen op het gebied van werkplekbegeleiding en je kunt een jobcoach of een buddy inzetten. Ook zie ik vaak dat kandidaten vanuit de Banenafspraak veel meer kunnen dan ze zelf hadden verwacht wanneer ze een baan krijgen. Werken is en houdt je gezond.’
Annemarie: ‘Naast goed gekwalificeerd personeel haal je met de Banenafspraak andere zienswijzen binnen. Zeker als Rijksoverheid is dat erg belangrijk, omdat je voor Nederland werkt.’
Buiten de kaders denken
Wat Famke nog het leukste vindt, is dat Janneke en andere medewerkers met een arbeidsbijzonderheid heel duidelijk communiceren. Ze geven haar goede feedback waar zij als leidinggevende echt iets aan heeft. Famke: ‘Dat Janneke zichzelf is en kwetsbaar durft te zijn, is een ontzettende verrijking voor mij als leidinggevende. Dus maak werk van de Banenafspraak. Durf je nek ervoor uit te steken en toon een beetje lef. Het is een verrijking voor jou, voor de mensen waarmee je werkt en voor de organisatie.’
Janneke raadt het alle personen met een arbeidsbijzonderheid heel erg aan om zichzelf een traject via de Banenafspraak te gunnen. ‘Ook al denk je misschien dat je het niet kan of vind je het heel spannend. Werk is belangrijk en het is fijn om geld te verdienen, maar het traject biedt veel meer dan dat. Want ook op het gebied van persoonlijke groei is het ontzettend waardevol. Je verdient het om geholpen te worden en te groeien.’
Sparren, inspiratie delen of meer informatie?
Janneke verscheen onlangs in de podcast ‘Kyara Kletst’ waarin ze openlijk vertelt over haar bipolariteit en haar proces daarin. Heb je een doelgroepindicatie Banenafspraak, ben je op zoek naar een baan en wil je graag met Janneke sparren of in gesprek? Mail haar gerust via j.pons@nvwa.nl.
Ben je leidinggevende en wil je eens met Famke van gedachten wisselen over de invulling van de Banenafspraak in jouw team? Neem vooral contact op om kennis en inspiratie te delen, of als je vragen hebt via f.l.companjen@nvwa.nl. Janneke kun je hiervoor ook benaderen.
Ben je benieuwd wat de recruiters Banenafspraak bij O&P Rijk voor jou als leidinggevende en voor jou als kandidaat met een doelgroepindicatie kunnen betekenen? Neem een kijkje op de website of stuur een mail naar D&I@rijksoverheid.nl.