Uitzonderingen op de Wet DBA bij schijnzelfstandigheid?

Weblogbericht | 04-08-2025 | O&P Rijk | Advocaten en Adviseurs Arbeidsrecht

Wat betekent dit?

Als blijkt dat iemand als schijnzelfstandige werkt, moet de werkgever kiezen: stopt hij hiermee, of wordt hij formeel de werkgever van die persoon? Dit geldt net zo goed voor overheidswerkgevers als voor werkgevers in het bedrijfsleven.

De rol van brokers

Vaak is er een tussenpersoon, een zogenaamde broker, betrokken. In die gevallen ligt de werkgeversverantwoordelijkheid niet bij het Rijk zelf, maar bij die derde partij die het contract met de zzp’er sluit.

Politieke verantwoordelijkheid blijft

Toch is daarmee de kous voor de overheidswerkgever niet af. Er is namelijk ook een politieke verantwoordelijkheid om niet bij te dragen aan schijnzelfstandigheid. Als de overheidswerkgever vermoedt dat sprake is van schijnzelfstandigheid in de relatie tussen de zzp’er en de broker, dan zou de overheidswerkgever dus moeten afzien van het inhuren van deze zzp’er. Anders werkt de overheidswerkgever wellicht indirect mee aan deze schijnzelfstandigheid.

Wanneer is een uitzondering mogelijk?

Soms rijst de vraag of bepaalde overheidswerkzaamheden zonder inzet van zzp’ers, die mogelijk als schijnzelfstandigen worden gezien, nog wel uitgevoerd kunnen worden. Is het in zo’n geval mogelijk om, bijvoorbeeld om politieke redenen, toch een uitzondering te maken?

Voorbeeld: Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT)

Bij de start van de Wet DBA is voor het belangrijke werk van UHT zo’n uitzondering gemaakt. UHT werkte met zzp’ers om ouders van gedupeerde gezinnen in de toeslagenaffaire zo snel mogelijk te helpen en begeleiden. Het ministerie van Financiën wist dat er in veel gevallen sprake zou zijn van schijnzelfstandigheid. De dienst Toeslagen had toegezegd eventuele naheffingen voor schijnzelfstandigen te betalen.

Verandering van beleid

Door politieke druk is later toch besloten geen uitzondering meer te maken voor UHT. Dit omdat dergelijke uitzonderingen in het bedrijfsleven ondenkbaar zijn. Ook de overheidswerkgever moet zich dus zonder uitzondering aan de Wet DBA houden. Dit zorgt ervoor dat UHT alsnog voor de keuze wordt gesteld om de mogelijke schijnzelfstandige in dienst te nemen of de samenwerking met hem te beëindigen. 

Meer informatie

Twijfel je over schijnzelfstandigheid bij externe inhuur? Je vaste advocaat of jurist geeft je graag advies!